Behandeling van acute hiv-infectie: diagnostisch traject en onderzoek

Recente studies tonen aan dat wanneer mensen in een heel vroeg stadium van een hiv-infectie worden behandeld (tijdens de acute-infectiefase), bij sommigen van hen het virus onder controle blijft, zelfs nadat behandeling is gestopt. Dit wordt “post-treatment control” genoemd. Dit komt echter maar bij een heel klein deel van de patiënten voor en het is onduidelijk welke factoren hiermee verband houden. Het H-TEAM onderzoekt het effect van zeer vroege behandeling op het afweersysteem en het virus.
onderzoek

Diagnostisch traject & NOVA cohort studie

Het onderzoek richt zich op mensen met hiv in de acute infectie-fase. Dat is de fase in de eerste weken na infectie. Herkenning van een acute hiv-infectie (AHI) is van groot belang omdat recente studies laten zien dat start van behandeling met hiv-remmers in deze fase op de lange termijn de gezondheidsprognose van patiënten verbetert. Daarnaast is de kans op overdracht van het virus in deze eerste periode heel erg groot. Het herkennen en behandelen van een AHI levert dus winst op voor het individu en verkleint de kans op overdracht van het virus naar anderen aanzienlijk.

Dit onderzoek bestaat uit drie onderdelen:
1. AHI diagnostisch & verwijzingstraject
2. AHI diagnostisch & linkage-to-care traject bij soapoli Amsterdam
3. NOVA cohort studie

Meer informatie over deze onderdelen lees je hieronder.

AHI diagnostisch & verwijzingstraject

Aanpak

Nieuwe point-of-care HIV RNA testen maken het mogelijk om een snelle AHI diagnose te stellen, maar richtlijnen omtrent welke personen voor een AHI getest zouden moeten worden, ontbreken. Het H-TEAM heeft daarom een algoritme ontwikkeld waarmee het risico op een AHI kan worden ingeschat.

 

Aan de hand van data van de Amsterdam Cohort Studies (ACS), bestaande literatuur en kennis van deskundigen werd een bestaand screening algoritme voor het risico op AHI geëvalueerd. De risicoscore van dit algoritme werd vervolgens geoptimaliseerd op basis van symptomen die worden geassocieerd met AHI én risicofactoren voor een hiv-infectie. De optimale risicoscore die hieruit kwam is gevalideerd met data van de Multicenter AIDS Cohort Study (MACS).

Resultaten

Het onderzoek toonde aan dat een aangepast algoritme voor AHI, waarbij zowel symptomen als risicofactoren worden meegenomen, betere resultaten geeft dan een risicoscore op basis van symptomen alleen. Deze bevindingen zijn gepubliceerd in een wetenschappelijke publicatie:  ‘Development and validation of a risk score to assist screening for acute HIV-1 infection among men who have sex with men.’ Lees hier meer over bij Publicaties.

 

De uitkomsten van het onderzoek wijzen erop dat screenen op AHI met deze optimale risicoscore de efficiëntie van HIV RNA testen zou kunnen vergroten en daarmee vroege diagnose en snelle behandeling bevordert. Het H-TEAM heeft de aangepaste risicoscore daarom stapsgewijs geïmplementeerd bij de Amsterdamse soapoli (mei 2018). Via de website hebikhiv.nl kunnen mannen die recent risico hebben gelopen de Symptomencheck doen, die is gebaseerd op het aangepaste screening algoritme.  Blijkt uit de Symptomencheck dat iemand mogelijk een acute hiv-infectie heeft, dan wordt hij doorverwezen naar de GGD Amsterdam. Lees meer over de Hebikhiv campagne bij Bewustwording en Behandeling.

 

Momenteel wordt de uitvoerbaarheid van het nieuwe AHI algoritme geëvalueerd.

AHI diagnostisch & linkage-to-care traject bij soapoli Amsterdam

Aanpak

Om zeer snelle diagnostiek, verwijzing, behandeling en deelname aan het onderzoek mogelijk te maken, is het H-TEAM in augustus 2015 gestart met een nieuw snel acute hiv diagnostisch loket bij de GGD en de DC klinieken.

 

Informatie over symptomen van een acute hiv-infectie wordt gegeven op de website hebikhiv.nl. Als mensen zelf of via de website symptomen herkennen van een AHI, of als bijvoorbeeld de huisarts denkt aan een acute infectie, dan kunnen mensen zich melden bij het acute hiv-loket op de GGD of DC klinieken. Zij worden dan dezelfde dag getest met een combinatie van standaard hiv-test in combinatie met een hele snelle gevoelige RNA test. Als er inderdaad sprake is van een acute hiv-infectie wordt de patiënt aangeboden nog dezelfde dag te starten met behandeling in één van de Amsterdamse behandelcentra.

Resultaten

Sinds de start van het traject laten de resultaten zien dat het goed werkt. Over de afgelopen jaren is het vindpercentage acute hiv-infectie in het traject ongeveer 8 procent van alle mensen die getest worden. Gezien deze goede ervaringen wordt dit jaar gekeken of (onderdelen) van het traject en de communicatiecampagne landelijk kunnen worden uitgerold.

NOVA cohort studie

Aanpak

Het H-TEAM doet met de NOVA-studie onderzoek naar het effect van deze zeer vroege behandeling op de eigenschappen van het afweersysteem en het virus. Inzicht hierin ondersteunt de ontwikkeling van nieuwe behandelstrategieën (zoals bijvoorbeeld therapeutische vaccinatie of de toepassing van breed neutraliserende antistoffen) die er toe kunnen leiden dat mensen met een hiv-infectie niet meer langdurig hiv-remmers hoeven te gebruiken en zonder deze hiv-remmers zelf het virus kunnen onderdrukken.

 

De NOVA-studie wordt uitgevoerd bij het Amsterdam UMC – locatie AMC en het Erasmus MC en in een aantal ziekenhuizen in Nederland: het LUMC, het Radboudumc, het Maasstad Ziekenhuis, het UMC Utrecht, Rijnstate, OLVG en DC Klinieken Amsterdam. Patiënten met een AHI die snel na hun diagnose starten met behandeling worden gevraagd deel te nemen aan de NOVA-studie, waarna ze worden opgenomen in het onderzoek.

Resultaten

De NOVA-studie is gestart in augustus 2015 en negen ziekenhuis in heel Nederland doen mee aan het onderzoek: Amsterdam Universitair Medische Centra [site Academisch Medisch Centrum], Erasmus Medisch Centrum, Maasstad ziekenhuis, Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, DC Klinieken, UMC Utrecht, Radboud UMC, Leids Universitair Medisch Centrum en Rijnstate Ziekenhuis. Tot maart 2021 hebben 157 patiënten deelgenomen aan het onderzoek, waarvan 127 (80.1%) nog actief worden gevolgd. Dit betrof 149 (94.9%) mannen, waarvan 134 MSM (89.9%), 5 vrouwen (3.2%) en 3 transgendervrouwen (1.9%). De mediane duur van follow-up is 2.4 jaar (IQR 1.4-3.1).

 

De gepubliceerde resultaten van de NOVA Cohort Studie kunt u hier lezen:

Team

  • Annelies Verbon
    Annelies Verbon

    Lid
    ErasmusMC

  • Casper Rokx
    Casper Rokx

    Lid
    ErasmusMC

  • Godelieve de Bree
    Godelieve de Bree

    Projectleider
    Amsterdam UMC
    AIGHD

  • Jan Prins
    Jan Prins

    Lid
    Amsterdam UMC

  • Peter Reiss
    Peter Reiss

    Lid
    Amsterdam UMC
    AIGHD

  • Pien van Paassen
    Pien van Paassen

    Lid
    AIGHD

ALLE MEDEWERKERS VAN HET H-TEAM >>

Nieuws